ΣΤΕΡΕΟΤΑΚΤΙΚΗ ΒΙΟΨΙΑ ΜΑΣΤΟΥ

1. Τι είναι η βιοψία με μηχανισμό αναρρόφησης κενού;

Βιοψία με μηχανισμό αναρρόφησης κενού είναι μια ασφαλής και ελάχιστα επεμβατική διαδικασία κατά την οποία ένα τμήμα ιστού αφαιρείται από τον μαστό για εκτίμηση.

Μέσα από μια μικρή τομή του δέρματος μια ειδική βελόνα βιοψίας εισέρχεται εντός του μαστού και χρησιμοποιώντας μηχανισμό αναρρόφησης λαμβάνονται αρκετά τμήματα ιστού.

Τα τμήματα που λαμβάνονται κατά τη διαδικασία στέλνονται στο παθολογοανατομικό εργαστήριο προς εξέταση.

Η όλη διαδικασία πραγματοποιείται υπό μαστογραφική καθοδήγηση. Οι μαστογραφικές εικόνες επιτρέπουν στον ακτινοδιαγνώστη που πραγματοποιεί τη βιοψία, να επιβεβαιώσει ότι η βελόνα είναι τοποθετημένη στη σωστή θέση.

Η στερεοτακτική βιοψία αποτελεί μια εναλλακτική μέθοδο της χειρουργικής βιοψίας. Με τη χρήση της μαστογραφίας γίνεται ακριβής εντόπιση της περιοχής ενδιαφέροντος και λαμβάνονται τμήματα ιστού μόνο από αυτή. Πραγματοποιείται με τη χρήση τοπικής αναισθησίας.

2.  Πώς προετοιμάζομαι για την στερεοτακτική βιοψία;

Είναι σημαντικό να ενημερώσετε στο τμήμα διενέργειας της βιοψίας:

• Αν παίρνετε οποιαδήποτε αντιπηκτική αγωγή. Ο ακτινοδιαγνώστης που θα διενεργήσει τη βιοψία θα επικοινωνήσει με τους θεράποντες ιατρούς για να καθοριστεί αν είναι ασφαλής η προσωρινή διακοπή της εν λόγω αγωγής.
• Αν είστε ή μπορεί να είστε έγκυος. Κατά τη διάρκεια της βιοψίας, που γίνεται υπό μαστογραφική καθοδήγηση, χρησιμοποιείται μια μικρή δόση ακτινοβολίας.
•  Είναι σημαντικό να φέρετε μαζί σας τις προηγούμενες απεικονιστικές εξετάσεις πριν από την ορισθείσα ημέρα της βιοψίας.

  Την ημέρα της βιοψίας:

• Ενημερώνετε τον ακτινοδιαγνώστη που θα διενεργήσει τη βιοψία, αν έχετε κάποια αλλεργία ειδικά στα τοπικά αναισθητικά και τοπικά αντισηπτικά φάρμακα.

3. Τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια της στερεοτακτικής βιοψίας;

Η πλειονότητα των περιοχών ενδιαφέροντος που χρειάζονται στερεοτακτική βιοψία (μικροαποτιτανώσεις ή μικρές μάζες) είναι ανιχνεύσιμες μόνο στην μαστογραφία. Για να είναι δυνατή η διενέργεια της στερεοτακτικής βιοψίας είναι απαραίτητη η χρήση ειδικού μαστογραφικού μηχανήματος για τον ακριβή εντοπισμό της περιοχής ενδιαφέροντος.

Σε καθιστή ή κατακεκλιμμένη θέση, ο μαστός τοποθετείται στον μαστογράφο, όπως στην συνηθισμένη μαστογραφία και πραγματοποιείται μια σειρά από μαστογραφικές λήψεις ώστε να εντοπιστεί η περιοχή ενδιαφέροντος.

Ο μαστός παραμένει πιεσμένος και ακίνητος σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας.

Αφού πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες μαστογραφικές λήψεις, εφαρμόζεται τοπικό αντισηπτικό στο δέρμα και αναισθητοποιείται η περιοχή με τοπικό αναισθητικό που τοποθετείται εντός του μαστού. Αυτό μπορεί να δώσει μια αίσθηση τσιμπήματος που θα διαρκέσει ελάχιστα δευτερόλεπτα. Στη συνέχεια δεν θα νιώθετε σημαντικό πόνο.

Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας θα λαμβάνονται μαστογραφικές λήψεις ώστε να επιβεβαιωθεί η ορθή θέση του συστήματος βιοψίας και της βελόνας.

Μια μικρή τομή (3-4 mm) πραγματοποιείται στο αναισθητοποιημένο δέρμα και εισέρχεται η βελόνα. Όταν λαμβάνονται τμήματα ιστού από τη βελόνα παράγεται ένας ήχος.

Όταν ο ακτινοδιαγνώστης είναι ικανοποιημένος από τα δείγματα που ελήφθησαν, μπορεί να τοποθετηθεί ένα ακτινοσκιερό clip από τιτάνιο (2 mm) μέσα από την ειδική βελόνα με την οποία πραγματοποιήθηκε η βιοψία. Αυτό γίνεται για να σημανθεί η περιοχή ενδιαφέροντος, ώστε να είναι ανιχνεύσιμη αν χρειαστεί χειρουργική επέμβαση. Αν τοποθετηθεί το clip είναι ασφαλές και αν δεν απαιτείται περαιτέρω επέμβαση στην περιοχή, δεν χρειάζεται να αφαιρεθεί.

Η διαδικασία ολοκληρώνεται συνήθως εντός μιας ώρας.

Όταν εξέλθει η βελόνη ασκείται ελαφριά πίεση στην περιοχή της βιοψίας για λίγα λεπτά, ώστε να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα δημιουργίας αιματώματος, εκχύμωσης ή αιμορραγίας. Στη συνέχεια η περιοχή καλύπτεται με επίθεμα. Συνήθως δεν απαιτούνται ράμματα. Θα σας δοθούν οδηγίες για την αφαίρεση των επιθεμάτων πριν φύγετε.

4.  Τι θα νιώθω κατά τη διάρκεια της διαδικασίας;

Θα είσαστε ξύπνια σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας. Ορισμένες γυναίκες μπορεί να νιώσουν μικρή ενόχληση στον αυχένα ή στην πλάτη καθώς το κεφάλι είναι στραμμένο στο πλάι, όταν ο μαστός τοποθετείται για τη βιοψία. Αυτό όμως μπορεί να προβλεφθεί τοποθετώντας την εξεταζόμενη σε αναπαυτική θέση πριν την έναρξη της διαδικασίας.

Κατά τη διάρκεια της τοπικής αναισθησίας θα νιώσετε ένα μικρό τσίμπημα από τη βελόνα και μια μικρή αίσθηση καύσους από το αναισθητικό. Μπορεί να νιώσετε πίεση κατά τη διάρκεια εισόδου της βελόνας κάτι που είναι φυσιολογικό.

Η περιοχή αναισθητοποιείται σε λίγα δευτερόλεπτα.

Πρέπει να είστε εντελώς ακίνητη κατά τη διάρκεια της λήψης μαστογραφιών και διενέργειας της βιοψίας.

Αν νιώσετε πρήξιμο ή οίδημα μετά τη βιοψία, θα ενημερωθείτε για να λάβετε ήπια αναλγητικά και να χρησιμοποιήσετε παγωμένα επιθέματα. Προσωρινή εκχύμωση είναι φυσιολογικό να συμβεί.

Επικοινωνήστε με τον θεράποντα ιατρό σας αν νιώσετε εκτεταμένο πρήξιμο, αιμορραγία, εκροή υγρού, ερυθρότητα ή θερμότητα στον μαστό.

Αν αφεθεί ακτινοσκιερό clip στον μαστό και συγκεκριμένα στην περιοχή που πραγματοποιήθηκε η βιοψία, αυτό δεν είναι επώδυνο και δεν προκαλεί κάποια βλάβη. Είναι συμβατό με τον μαγνητικό τομογράφο (μπορείτε να κάνετε άφοβα μαγνητική μαστογραφία), ενώ δεν γίνεται αντιληπτό στους ανιχνευτές μετάλλων (πχ. Αεροδρόμια).

Θα πρέπει να αποφεύγετε έντονη σωματική κόπωση τουλάχιστον 24 ώρες μετά τη βιοψία.

5.  Ποιος ερμηνεύει τα αποτελέσματα;

Ένας παθολογοανατόμος εξετάζει τα ιστοτεμαχίδια που λαμβάνονται και κάνει την τελική διάγνωση. Ο ακτινοδιαγνώστης θα συνεκτιμήσει τα αποτελέσματα με τις μαστογραφικές εικόνες ώστε να βεβαιωθεί ότι η μαστογραφική και παθολογοανατομική εικόνα ταυτίζονται.

6.  Οφέλη εναντίον κινδύνων

• Η διαδικασία είναι λιγότερο επεμβατική σε σχέση με τη χειρουργική βιοψία, αφήνει ελάχιστη έως καθόλου ουλή στο δέρμα και ολοκληρώνεται σε χρονικό διάστημα μικρότερο της μιας ώρας.
• Η στερεοτακτική βιοψία είναι ένας εξαιρετικός τρόπος να εκτιμηθούν οι αποτιτανώσεις ή οι μάζες που δεν φαίνονται στο υπερηχογράφημα.
• Συγκρινόμενη με τη χειρουργική βιοψία είναι φθηνότερη σχεδόν κατά τα δύο τρίτα.
• Χρειάζεται ελάχιστο χρόνο ανάνηψης.
• Γενικά η διαδικασία δεν είναι επώδυνη.
• Δεν αφήνει σημάδι στον μαστό και σε αντίθεση με τη χειρουργική βιοψία δεν διαταράσσει τη σύσταση των μαστών και δε δημιουργεί ουλές που δυσκολεύουν τη διάγνωση μελλοντικών μαστογραφιών.
• Οι ασθενείς επανέρχονται πολύ σύντομα στις δραστηριότητές τους.
• Δεν παραμένει ακτινοβολία στο σώμα της ασθενούς μετά το τέλος της εξέτασης.

• Υπάρχει κίνδυνος αιμορραγίας ή δημιουργίας αιματώματος στην περιοχή της βιοψίας. Βέβαια αυτός ο κίνδυνος δεν ξεπερνά το 1% των περιπτώσεων.
• Σπάνια μπορεί να προκληθεί έντονη δυσφορία στην περιοχή που αντιμετωπίζεται εύκολα με ήπια αναλγητικά.
• Σε κάθε διαδικασία που συνοδεύεται με λύση του δέρματος ελλοχεύει ο κίνδυνος φλεγμονής. Η πιθανότητα φλεγμονής απαιτεί αντιβιοτική αγωγή, αλλά συμβαίνει σε λιγότερες από μία στις 1000 περιπτώσεις.
• Ανάλογα με τον σχεδιασμό της συσκευής βιοψίας, υπάρχει ελάχιστος κίνδυνος κατά τη διάρκεια βιοψίας μορφώματος που βρίσκεται σε μεγάλο βάθος, η βελόνα να εισέλθει εντός του θωρακικού τοιχώματος, επιτρέποντας την είσοδο αέρα πέριξ του πνεύμονα προκαλώντας σύμπτυξη του πνεύμονα (πνευμοθώρακας). Πρόκειται για εξαιρετικά σπάνια επιπλοκή.
• Υπάρχει μικρή πιθανότητα η διαδικασία να μη δώσει τελική απάντηση που θα εξηγεί τη φύση της ανωμαλίας.

7.  Περιορισμοί της στερεοτακτικής βιοψίας

Υπάρχουν περιπτώσεις όπου η στερεοτακτική βιοψία μπορεί να μην είναι δυνατή, όπως:

• Η περιοχή που πρέπει να ελεγχθεί βρίσκεται σε εξαιρετικά οπίσθια θέση ή ακριβώς στον οπισθοθηλαίο χώρο.
• Ο μαστός είναι πολύ λεπτός.
• Η περιοχή ενδιαφέροντος αποτελείται από διάσπαρτες αποτιτανώσεις, οπότε είναι δύσκολη η επικέντρωση.
• Η στερεοτακτική βιοψία μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να χάσει την περιοχή ενδιαφέροντος ή να υποεκτιμήσει το βαθμό της παρούσας νόσου.
• Αν το αποτέλεσμα δεν είναι ξεκάθαρο μετά από ορθά πραγματοποιηθείσα βιοψία, είναι απαραίτητη η χειρουργική βιοψία.
• Οι γυναίκες πρέπει να ενημερώνουν τον ακτινοδιαγνώστη ιατρό και τον ακτινολόγο τεχνολόγο για την περίπτωση εγκυμοσύνης.